Tránh đau lưng

Số lượng bệnh nhân đau lưng ngày càng nhiều thường do các bác sĩ điều trị bệnh khỏi nhưng chưa dứt hẳn vì họ hay chú trọng vào những phương pháp điều trị cụ thể như dùng thuốc, châm cứu, vật lý trị liệu, phẫu thuật... mà ít quan tâm trang bị đầy đủ kiến thức phòng bệnh cho người chưa mắc hoặc người đã đau lưng.

Bệnh này có nguyên nhân từ sự tích lũy các vi chấn thương hoặc chấn thương mạnh, đột ngột lên trên cột sống, đĩa đệm làm tổn thương đĩa đệm, sụn khớp và dây chằng. Do đó bí quyết để phòng ngừa bệnh này là tránh sự phá hủy của vi chấn thương lên đĩa đệm, đốt sống; mặt khác “xây dựng” dây chằng bảo vệ đĩa đệm và sụn khớp vững chắc.

Né máy lạnh

Để tránh sự phá hủy đó, chúng ta tuân thủ những điều sau:

Khi làm việc tránh tư thế với lấy vật dụng, tránh khiêng vác nặng, tránh đi bộ quá nhiều, đứng lâu, ngồi lâu liên tục quá 45 phút vì đó cũng là nguyên nhân tạo ra những vi chấn thương khi các cơ đã mỏi. Tránh tắm tối, ở phòng máy lạnh lâu dài vì có thể tăng đau do hiện tượng co các cơ cạnh cột sống. Trẻ em ngồi học sai tư thế, sử dụng bàn ghế không phù hợp với cơ thể cũng dễ dẫn đến cong vẹo cột sống gây đau lưng.

Tránh hút thuốc vì đối với người hút thuốc đau lưng sẽ nặng hơn và thời gian đau cũng kéo dài hơn so với người không hút thuốc (nghiên cứu của Đại học Pittsburgh - Mỹ). Khi ngủ không nằm trên nệm, võng, ghế bố, nằm sấp, vì cột sống không được cố định tốt hoặc không đúng tư thế sinh lý của cột sống sẽ tạo nên những vi chấn thương làm xé rộng tổn thương.

Đau lưng sẽ tăng khi ăn các món như măng, cà tím, cà pháo, khổ qua, củ cải trắng, rau muống, bò, gà, vịt, uống nước đá. Tránh ăn uống quá độ dẫn đến thừa cân không chỉ gây đau lưng mà còn là thủ phạm chính gây thoái hóa khớp gối, yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch. Tránh tập luyện một động tác nào đó một cách thái quá, chơi các môn thể thao có lực chấn động liên tục lên cột sống.

Phương tiện đơn giản

Bên cạnh đó chúng ta “ xây dựng” tốt hệ thống sụn khớp, dây chằng bằng chính phương tiện đơn giản được lấy từ trong cuộc sống.

Bữa ăn thường xuyên bổ sung các món ăn giàu glucosamin, vitamin C, canxi, vitaminD... là các chất rất cần thiết để cấu thành sụn khớp. Thực phẩm có nhiều glucosamin tự nhiên là các loại cá da trơn như cá hú, bông lau, tra, cá mập, vỏ mai cua biển… Món ăn chứa nhiều sinh tố C như cam, chanh, quýt, xơri, bưởi, bông cải xanh, cà chua… Canxi hiện diện nhiều trong quả dứa và các loại cá sông, cá biển, tôm, cua , ốc, nghêu, sò, đậu hủ, sữa… Còn vitamin D có nhiều trong bơ sữa, trứng, gan gà, dầu cá thu...

Những người làm nghề dễ tạo ra vi chấn thương cột sống thắt lưng (công nhân bốc xếp mang vác nặng, làm việc ngồi nhiều, diễn viên xiếc, nhào lộn, cử tạ, đánh golf, lái xe có độ rung lớn) nên đeo đai thắt lưng để phòng bệnh, hạn chế đau lưng do thoái hóa cột sống và thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng. Khi cần mang vác thì đặt vật dụng giữa hai lòng bàn chân và ôm sát vào cơ thể để lực tác dụng được chia đều trên các đốt sống sẽ hạn chế sự chịu lực quá lớn của một đốt sống nào đó.

Bơi lội vừa sức và tập động tác tam giác điều độ mỗi ngày là hai bài tập có hiệu quả nhất để chữa đau lưng có nguyên nhân từ cột sống.

Động tác tam giác



Chuẩn bị: Nằm ngửa, hai bàn tay úp dưới thắt lưng, hai chân co lên, gót bàn chân chống gần chạm mông



Thực hiện: Hít vô tối đa, giữ hơi dao động, ngả hai chân cùng hướng lần lượt sang hai bên, đồng thời nghiêng cổ tối đa ngược hướng hai chân, thở ra co chân ép bụng, sau đó duỗi chân ra Ảnh: T.T.D.

Tác dụng: Luyện để cột sống dẻo dai tạo điều kiện cho nhóm cơ cạnh cột sống và dây chằng chắc hơn, vận động tất cả tạng phủ trong bụng, khí huyết được đẩy tới những nơi hiểm hóc nhất của vùng thắt lưng để trị chứng đau lưng và tiểu đêm.

BS NGUYỄN TẤN HƯNG (BV Y học cổ truyền TP.HCM)