Gấc đến từ thiên đường

Thứ Tư, 20/08/2008, 06:06 (GMT+7)

Quán dinh dưỡng

Gấc đến từ thiên đường

TT - Trong nhà, dầu gấc hoặc những miếng gấc sấy sử dụng rất tiện lợi để nấu xôi, kho thịt cá hoặc đưa vào chế biến với các món ăn khác. Nó không chỉ thay các phẩm màu độc hại trong chế biến thức ăn mà còn có tác dụng phòng chống suy dinh dưỡng, thiếu vi chất và tăng cường sức đề kháng cho trẻ em. Có thể cho vào cháo, sữa cho trẻ em... hoặc sử dụng dưới các dạng thạch gấc, kẹo gôm gấc, nước uống gấc, bánh gấc, sữa chua và các sản phẩm bột dinh dưỡng có bổ sung bột gấc...

Các dạng sản phẩm từ gấc không chỉ cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng cho quá trình tăng trưởng của trẻ mà còn cải thiện giá trị dinh dưỡng của bữa ăn gia đình. Dầu gấc có tác dụng làm vô hiệu hóa 75% các chất gây ung thư nói chung, nhất là ung thư vú ở phụ nữ. Nếu được sử dụng hợp lý thì trái gấc có thể xứng đáng với tên gọi của nó "fruit from heaven" - loại quả đến từ thiên đường.

Gấc là loài cây thân thảo, dây leo thuộc chi mướp đắng, hoa sắc vàng, quả hình bầu dục, đáy nhọn, ngoài có nhiều gai, sắc xanh, khi chín chuyển sang màu đỏ cam. Thịt gấc màu đỏ cam, hạt gấc màu nâu thẫm, hình dẹp, có khía. Ở miền Nam gấc có quanh năm, miền Bắc gấc thường chín vào mùa đông. Mỗi năm gấc chỉ thu hoạch được một mùa nên ít được sử dụng hơn các loại quả khác.

Các nghiên cứu khoa học cho thấy trong quả gấc chứa nhiều vitamine, đặc biệt là rất giàu β-carotene, lycopene là các vi chất thiên nhiên rất cần thiết cho cơ thể con người. Lycopene và β-carotene được chứng minh là chất chống oxy hóa, có khả năng trung hòa các gốc tự do, chống lại sự già nua của tế bào cơ thể, giúp trẻ hóa làn da, sửa chữa những tổn thương trong cấu trúc cơ thể, giúp ngăn ngừa bệnh ung thư và các bệnh gan, mật. Lycopene là carotenoid duy nhất có khả năng ngăn ngừa được chứng nhồi máu cơ tim, bảo vệ gen khỏi bị tổn thương và có khả năng hạn chế những biến chứng của bệnh tiểu đường.

Các nhà nghiên cứu cũng thừa nhận gấc là loại quả sạch, an toàn và có hiệu quả chống oxy hóa cao hơn cà chua và cà rốt nhiều lần, tăng khả năng miễn dịch và sức đề kháng cho cơ thể, loại bỏ phần nào tác hại của môi trường như tia xạ, thuốc trừ sâu... giúp cơ thể khỏe mạnh, da dẻ mịn màng. Phần ăn được của gấc chứa lượng β-carotene (chiếm gần 1/2 tổng carotenoid có trong dầu gấc) cao gấp hai lần so với dầu gan cá thu và khoảng 10 lần so với cà rốt. Đó là nguồn β-carotene thiên nhiên thuần túy nên có tác dụng chống lão hóa mạnh nhất, đồng thời bổ sung nguồn vitamine A hợp lý và an toàn. Khi vào cơ thể, β-carotene dưới tác dụng của men carotenase có trong gan và thành ruột sẽ chuyển hóa thành vitamine A, vì vậy khi sử dụng gấc sẽ không có hiện tượng thừa vitamine A.

Thành phần carotenoid có trong gấc phụ thuộc rất nhiều vào giống, đất trồng... với hàm lượng dao động 3.768,3-7.516µg/g. Trong quả gấc thì màng hạt là bộ phận có hàm lượng acid béo cao, bao gồm các acid béo không no là các thành phần được gọi là những chất béo có lợi vì có tác dụng tốt trên hệ tim mạch thông qua việc giảm huyết áp, cải thiện cấu trúc mạch vành và giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.

TS. NGUYỄN MINH THỦY